Bất chấp những nỗ lực của Chính phủ, các bộ, ngành, chính quyền địa phương, thời gian qua, tình trạng lao động bỏ trốn, cư trú trái phép tại Nhật Bản vẫn vô cùng nhức nhối làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới thị trường xuat khau lao dong nhat ban của Việt Nam. Tuy nhiên, trong thời gian tới đây, với sự vào cuộc, truy quét quyết liệt của nước sở tại, những lao động nước ngoài, trong đó có lao động Việt Nam, cư trú trái phép tại Nhật Bản sẽ khó có lối thoát.
Chưa bao giờ chính phủ Nhật Bản quyết liệt truy quét như bây giờ
Theo báo cáo của Bộ Việc làm và Lao động Nhật Bản, trong năm 2016 sẽ có khoảng 38.000 lao động nước ngoài bỏ ra chi phí đi xkld Nhật tới đây làm việc theo chương trình ESP sẽ hết hạn hợp đồng và phải về nước, trong số này có khoảng 5000 lao động Việt Nam. Tuy nhiên, cơ quan chức năng nước này lo ngại nhiều người trong số đó sẽ tìm cách ở lại làm việc ‘chui’.
Đặc biệt, từ vụ việc phát hiện 147 người nước ngoài làm việc bất hợp pháp tại môt nhà máy phụ tùng ô tô và 6 đối tác của công ty này vào ngày 17-1, cảnh sát Nhật Bản sẽ mở rộng kiểm tra, truy bắt lao động bất hợp pháp ở các nhà máy sản xuất công nghiệp nặng, doanh nghiệp quy mô lớn thay vì loại nhỏ và vừa như trước nay.
Thêm vào đó, trước tình hình ngày càng nhiều khách du lịch đến Nhật Bản tìm cách bỏ trốn để ở lại làm việc, Bộ Tư pháp Nhật Bản khẳng định sẽ có những biện pháp quyết liệt để truy bắt lao động bất hợp pháp trong năm nay. Mục tiêu hành động của Bộ tư pháp Nhật Bản trong năm 2016 là “Năm giảm số người cư trú bất hợp pháp”, theo đó cơ quan này đặt mục tiêu giảm số lao động bất hợp pháp tại nước này xuống dưới 200.000 người.
Bên cạnh đó, thành lập Đội truy quét khu vực nagasaki (khu vực miền Nam) nhằm mở rộng tuần tra tại các tokyo,osaka,chiba. Các đợt truy bắt của lực lượng liên ngành gồm Bộ Tư pháp, Bộ Lao động và Việc làm, Cảnh sát quốc gia cũng sẽ được tăng từ 18 tuần lên 20 tuần. Ngoài ra, Đội Điều tra Di dân đặc biệt Seoul-Busan tập trung truy quét những đối tượng môi giới nhập cảnh, môi giới làm việc bất hợp pháp.
Theo Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản trên cơ sở chiến dịch truy bắt lao động bất hợp pháp triển khai đồng loạt trên cả nước trong năm 2015, Bộ Tư pháp Nhật Bản sẽ tăng cường lực lượng các đội truy quét khu vực. Theo đó, bổ sung thêm từ 12 lên 24 người cho đội truy quét của Văn phòng Xuất nhập cảnh osaka- đơn vị phụ trách các khu vực có đông người nước ngoài cư trú và làm việc như: tokyo,osaka,chiba
Phản ứng của nhà chức trách Việt Nam trước chiến dịch truy bắt người Việt bỏ trốn tại nước Nhật sở tại
Cục Quản lý lao động ngoài nước cho biết mục tiêu của Việt Nam là giảm tỉ lệ bỏ trốn xuống dưới 30% trong năm 2016 và tiếp tục giảm vào các năm tiếp theo. Theo Cục trưởng Nguyễn Ngọc Quỳnh, thời gian qua chính phủ, các bộ ngành, chính quyền địa phương các cấp rất nỗ lực trong việc ngăn chặn lao động vượt qua các điều kiện tuyển lao động Nhật Bản tới đây làm việc nhưng bỏ trốn. Tuy nhiên để công tác này phát huy hiệu quả, rất cần đến sự phối hợp và biện pháp cụ thể từ cơ quan thẩm quyền nước sở tại. Do đó, việc Nhật Bản tăng cường truy bắt lao động trong năm nay là rất cần thiết, tạo điều kiện thuận lợi để Việt Nam chấn chỉnh hiệu quả thị trường này.
Theo thông tin từ phía Nhật Bản, hiện có trên 120.000 người Việt đang sinh sống, học tập và làm việc, trong đó có hơn 47.000 lao động đang làm việc theo chương trình cấp phép lao động EPS. Tuy nhiên, tỉ lệ lao động đi theo chương trình này phá vỡ hợp đồng, bỏ trốn hoặc hết hạn không chịu về nước đến thời điểm tháng 2-2016 là 32%; khoảng 20.000 người.
Cũng theo Bộ Việc làm và Lao động Nhật Bản, trong năm 2016, Nhật Bản dành chỉ tiêu tái nhập cảnh cho 12.000 lao động nước ngoài hoàn thành hợp đồng về nước đúng hạn. Dự kiến vào tháng 4, Việt Nam và Nhật Bản sẽ ký lại bản ghi nhớ đặc biệt về tái tuyển dụng. Theo đó, khoảng 5000 lao động Việt Nam nếu về nước đúng thời hạn sẽ có cơ hội trở lại Nhật Bản.